Trà dược trị cảm

Cảm nhiệt hay thử nhiệt còn gọi là thử ôn, thử thấp hoặc trúng thử, là bệnh ngoại cảm nhiệt do cảm thụ tà nhiệt mùa hè gây ra. Người bệnh thường có biểu hiện sốt, khát nước nhiều, ra nhiều mồ hôi, tức ngực, cồn ruột, buồn nôn, nước tiểu đỏ. Ðể chữa trị người ta thường dùng các loại thuốc thanh nhiệt trừ thử, hóa thấp giải độc. Dưới đây xin giới thiệu một số bài trà dược đơn giản trị chứng này.
Bài 1: hoa nhài 3g, trà 3g, hoắc hương 6g, lá sen 6g thái nhỏ. Tất cả các vị cho vào ấm, đổ nước sôi vào hãm trong 5 - 10 phút là được. Mỗi ngày uống 1 - 2 thang, uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, hóa thấp. Trị cảm nhiệt mùa hè, phát sốt, đầu căng tức, tức ngực ăn kém, tiểu tiện ít.

Trà hoa nhài hoắc hương thanh nhiệt giải thử, trị cảm sốt, đau đầu, kém ăn, tiểu tiện ít.

Bài 2: mướp đắng 2 quả, trà vừa đủ. Mướp đắng cắt ngang, moi hết ruột rồi nhồi chè vào, treo chỗ mát, thoáng gió cho khô, lấy xuống rửa sạch bên ngoài, thái nhỏ cùng với trà trộn đều, lấy khoảng 10g cho vào cốc pha nước sôi ngâm 30 phút là uống được. Uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, trừ phiền. Trị trúng thử phát nhiệt, khát nước, buồn bực, tiểu tiện không thông lợi.
Bài 3: hoắc hương, tử tô, thương truật, bạch truật, trần bì, phục linh, trạch tả, mộc qua, cam thảo, sa nhân, khổ hạnh nhân (hạnh nhân ngâm nước sôi trong ít phút, lấy ra ngâm nước lạnh, bỏ vỏ phơi khô); bán hạ, bạch biển đậu, chè lượng bằng nhau tùy ý. Các vị sấy khô, tán bột, thêm bột làm viên 9g sấy khô. Mỗi ngày dùng 1 lần, mỗi lần 9g pha nước sôi ngâm 10 phút, uống nóng. Nếu người bệnh có sốt thì thêm gừng, hành, tô diệp vào đun sôi một lúc. Công dụng: giải tỏa biểu bì, tăng thanh giác trọc, tháo thấp hòa trung. Trị cảm mạo phát sốt, đau bụng đi ngoài.
Bài 4: thạch cao sống 60g, trà 3g. Thạch cao tán bột, cho 500ml nước vào đun còn 250ml, dùng pha trà. Ngày uống 1 - 2 lần, uống nóng. Công dụng: thanh nhiệt giải độc trấn kinh. Chữa chứng thực nhiệt như trúng thử, vị hỏa, răng đau, phế nhiệt.
Bài 5: lá trúc tươi 1 nắm, lá hoắc hương tươi 30g, chè 10g, thanh hao 15g. Lấy lá trúc, hoắc hương, thanh hao cho vào nấu rồi lấy nước pha trà. Ngày dùng 1 - 2 thang. Công dụng: thanh nhiệt giải thử, sinh tân chỉ khát trừ phiền, lợi tiểu. Chữa trúng thử sốt cao, vã mồ hôi, khát nước, buồn bực, cồn ruột, buồn nôn...

Trà mướp đắng trị cảm sốt, khát nước, tiểu tiện không thông.

Bài 6: mộc hương, hoắc hương, phục linh, đại phúc bì, bán hạ, thương truật, trần bì, trạch tả, tích xác, khương hoạt, tử tô, hương phụ, hương nhu, bạch biển đậu, cau, mộc qua, bạch truật, bạc hà, bạch chỉ, chè lượng bằng nhau. Các vị sấy khô, tán bột, trộn đều đóng túi giấy lọc 6g. Mỗi ngày dùng 1 - 2 lần, mỗi lần 1 túi. Pha nước sôi trong 10 phút, uống nóng. Công dụng: trị thử giải biểu, kiện tỳ táo thấp, hòa vị. Chữa tứ thời cảm mạo, thử nhiệt tiêu chảy, ngực tức trướng, buồn nôn ăn kém.
Bài 7: câu kỷ tử, ngũ vị tử lượng bằng nhau. Hai thứ tán bột, cho nước sôi vào, uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh thử trừ nhiệt, trừ mệt mỏi, bổ khí huyết, cường kiện thân thể. Mùa hè người nóng nực, lao động chân tay ra nhiều mồ hôi, mệt mỏi, biếng ăn, gầy sút dùng rất tốt.
Bài 8: ngân hoa 30g, cam thảo 3g. Hai vị thái thô, cho vào cốc, cho nước sôi vào hãm uống như chè. Ngày 1 thang, uống lúc nào cũng được. Công dụng: thanh nhiệt giải độc. Phòng dịch viêm não trong mùa hè, viêm não Nhật Bản B.

Bài 9: mã thầy tươi lượng tùy ý, thạch cao sống (tán vụn) lượng vừa phải. Hai vị trên cho vào nồi, đổ nước vừa đủ đun sôi uống thay chè. Ngày 1 thang, uống lúc nào cũng được. Công dụng: thanh nhiệt giải độc, sinh bọt trừ khát. Chữa sốt cao, trúng thử, làm nước uống phòng bệnh trong mùa hè.

Lương y Đình Thuấn